Przewodnik turystyczny
14 miejski zajmuje się zawodowo oprowadzaniem turystów
18 po wybranych miastach, udzielaniem fachowej informacji o atrakcyjności odwiedzanych miejsc oraz sprawowaniem opieki nad zwiedzającymi w zakresie wynikającym z umowy.
Opis pracy
Przewodnik turystyczny miejski oprowadza turystów po mieście, prezentując poszczególne obiekty i miejsca, jak np. ratusze, pałace, kościoły, pomniki, cmentarze, parki, place, a także inne walory turystyczne. Do realizacji usługi przewodnickiej
19 niezbędne jest dobre przygotowanie merytoryczne. Przewodnik powinien doskonale znać historię regionu i kraju, jako tło informacji o mieście i poszczególnych jego walorach. Musi też posiadać szeroką wiedzę o kulturze i tradycjach, znanych postaciach związanych z miastem, znać ciekawostki, anegdoty, a także legendy. Przewodnik turystyczny miejski może oprowadzać turystów w sposób klasyczny, np. według wyznaczonej trasy tematycznej lub stosować nowoczesne formy zwiedzania, takie jak gra miejska
1, quest
15 lub zwiedzanie fabularyzowane
23.
Ważnym elementem pracy przewodnika jest czuwanie nad bezpieczeństwem turystów.
Sposoby wykonywania pracy
Przewodnik turystyczny miejski wykonuje swoją pracę oprowadzając turystów po mieście i zlokalizowanych w jego obrębie atrakcjach turystycznych. Stosuje metody przewodnictwa turystycznego
7. Nieodłącznym elementem pracy jest ciągłe, publiczne występowanie przed grupą. Oprowadzając grupę turystów, przewodnik turystyczny miejski opowiada o zwiedzanych obiektach. Sposób przekazu informacji powinien być atrakcyjny i dostosowany do odbiorców (np. dzieci, młodzież, osoby dorosłe). Przekaz powinien być jasny i zrozumiały, tak aby ułatwiać zachowanie w pamięci nie tylko obrazu, ale i najciekawszej wiedzy o danym mieście.
Ważnym elementem pracy przewodnika turystycznego miejskiego jest także:
- sprawowanie opieki nad turystami,
- pilnowanie czasu trwania zwiedzania, zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami,
- nawiązywanie i utrzymywanie dobrego kontaktu z turystami,
- radzenie sobie w sytuacjach napięcia nerwowego.
Przewodnik turystyczny miejski współpracuje z przedsiębiorcami turystycznymi
12 (głównie z organizatorami turystyki
11), klientami indywidualnymi, a także podmiotami zainteresowanymi usługą przewodnicką (np. szkołami, zakładami pracy, stowarzyszeniami, fundacjami, itp.) oraz osobami zajmującymi się obsługą turystów, np. kierowcami autokarów, restauratorami, hotelarzami i osobami zatrudnionymi w zwiedzanych obiektach (m.in. pracownikami muzeów itp.).
Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2 i 3.3. Kompetencje zawodowe.
Warunki pracy
Miejscem pracy przewodnika turystycznego miejskiego jest teren miasta, w którym wykonywana jest usługa przewodnicka, a w szczególności:
- wnętrza kościołów,
- wnętrza obiektów muzealnych,
- pałace,
- zamki,
- inne obiekty atrakcyjne turystycznie,
- parki miejskie,
- inne tereny miasta z walorami przyrodniczymi,
- środki transportu, np. autokary.
Czynności zawodowe przewodnika wykonywane są na wolnym powietrzu podczas zwiedzania, gdzie przewodnik turystyczny miejski stale towarzyszy grupie, we wnętrzach zwiedzanych obiektów oraz w czasie podróżowania.
Praca odbywa się w zmiennych warunkach atmosferycznych, w niskich lub wysokich temperaturach, zarówno w słoneczne, jak i deszczowe dni. Dodatkowo na warunki pracy przewodnika turystycznego miejskiego wpływa również specyfika grupy turystów, w tym:
- wiek (dzieci, dorośli, osoby trzeciego wieku),
- stan zdrowia i kondycja psychofizyczna (np. osoby z niepełnosprawnością),
- zainteresowania,
- możliwości percepcji.
Organizacja pracy w grupie osób w różnym wieku jest trudniejsza niż w grupie jednolitej. Ze względu na konieczność prowadzenia pracy na kilku poziomach, przewodnik turystyczny miejski musi dostosować narrację do osób o różnych zainteresowaniach. Każde zwiedzanie jest odmienne ze względu na zróżnicowany czas trwania i oczekiwania uczestników.
Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.
Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy
Przewodnik turystyczny miejski w swojej pracy zawodowej wykorzystuje m.in.:
- zestaw głośnomówiący (mikrofon i głośnik),
- systemy nagłaśniające typu tour-guide: nadajnik (przewodnik)/odbiorniki (uczestnicy zwiedzania),
- mapy, plany miast i obiektów, szkice, zdjęcia,
-
narzędzia multimedialne
8, w tym odtwarzacze muzyki, nagrania wideo i filmy dotyczące zwiedzanych miejsc.
Organizacja pracy
Przewodnik turystyczny miejski wykonuje swoją pracę indywidualnie. Zwykle nie jest ona nadzorowana przez przełożonego. Często współpracuje z innymi przedstawicielami rynku turystycznego, np. z kierowcami autokarów, którymi podróżuje grupa.
Przewodnik turystyczny miejski może być pracownikiem etatowym biura podróży lub wykonywać pracę w ramach umowy zlecenia, w bardzo różnych porach i godzinach (dzień, noc). Praca może mieć charakter nieregularny, tzn. może być wykonywana w różnym czasie (niekiedy powyżej 8 godzin) w różnych dniach tygodnia – zależy to od potrzeb turystów zamawiających usługę przewodnicką, lub sezonowy, z większą intensywnością w okresach wzmożonej aktywności turystycznej. Przewodnik turystyczny miejski pracuje również w dni ustawowo wolne od pracy oraz w dni świąteczne.
Praca ta wykonywana jest głownie w ruchu lub w pozycji stojącej (podczas zwiedzania), w pozycji siedzącej (np. podczas przejazdu autokarem).
Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka
Przewodnik turystyczny miejski może być narażony na:
- choroby gardła z powodu nadmiernego przesilenia strun głosowych,
- przeziębienia ze względu zmiany warunków atmosferycznych,
- dolegliwości kończyn dolnych oraz kręgosłupa ze względu na wielogodzinne chodzenie lub stanie.
Wymagania psychofizyczne
Dla pracownika wykonującego zawód przewodnik turystyczny miejski ważne są:
w kategorii wymagań fizycznych
- ogólna wydolność fizyczna,
- sprawność układu krążenia,
- sprawność układu oddechowego,
- sprawność układu kostno-stawowego,
- sprawność układu mięśniowego,
- sprawność narządu wzroku,
- sprawność narządu słuchu;
w kategorii sprawności sensomotorycznych
- spostrzegawczość,
- koordynacja wzrokowo-ruchowa,
- prawidłowa wymowa,
- ostrość wzroku,
- ostrość słuchu;
w kategorii sprawności i zdolności
- uzdolnienia organizacyjne,
- zdolności przywódcze (lider grupy),
- zdolność nawiązywania kontaktu z ludźmi,
- łatwość wypowiadania się,
- zdolność rozwiązywania konfliktów,
- zdolność koncentracji uwagi,
- podzielność uwagi,
- dobra pamięć,
- wyobraźnia i myślenie twórcze,
- rozumowanie logiczne,
- zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji,
- zdolności językowe,
- orientacja w terenie,
- wyczucie czasu;
w kategorii cech osobowościowych
- gotowość do współdziałania,
- odpowiedzialność za innych,
- gotowość do dzielenia się wiedzą,
- operatywność i skuteczność,
- wysoka kultura osobista,
- asertywność,
- komunikatywność,
- elastyczność i otwartość na zmiany,
- dyspozycyjność,
- niezależność,
- wytrzymałość na długotrwały wysiłek fizyczny,
- wytrzymałość na długotrwały wysiłek psychiczny,
- odporność emocjonalna,
- cierpliwość,
- samodzielność,
- opanowanie,
- punktualność,
- wyrozumiałość.
Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.4. Kompetencje społeczne; 3.5. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.
Wymagania zdrowotne
Ze względu na konieczność długotrwałej pracy w ruchu lub w pozycji stojącej, zawód przewodnik turystyczny miejski można zaliczyć do prac średnio ciężkich. Wymagana jest ogólna sprawność układu kostno-stawowego, mięśniowego oraz oddechowego. Bardzo ważna jest również sprawność aparatu mowy, dobry wzrok i słuch.
Przeciwwskazaniami do pracy w zawodzie są: niesprawność narządu ruchu uniemożliwiająca przemieszczanie się, jak również poważne wady wzroku, słuchu, wady wymowy, choroby psychiczne, które mogą być przeszkodą w kontaktach z turystami.
Obecnie (2018 r.) przewodnik turystyczny miejski nie ma obowiązku przedstawiania zaświadczenia lekarskiego o odpowiednim stanie zdrowia.
WAŻNE:
O stanie zdrowia i ewentualnych przeciwwskazaniach do wykonywania zawodu orzeka lekarz medycyny pracy.
Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.
Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie
Obecnie (2018 r.), zgodnie z obowiązującymi przepisami, osoby podejmujące pracę w zawodzie przewodnik turystyczny miejski muszą posiadać wykształcenie co najmniej średnie lub średnie branżowe.
Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie
Obecnie (2018 r.) nie występują specyficzne wymagania w zakresie tytułów zawodowych, kwalifikacji i uprawnień dla kandydata do pracy w zawodzie przewodnik turystyczny miejski. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, aby rozpocząć pracę w zawodzie, należy:
- ukończyć 18 lat,
- ukończyć szkołę średnią,
- nie być karanym za przestępstwa umyślne lub inne popełnione w związku z wykonywaniem zadań przewodnika turystycznego.
Przy zatrudnianiu w zawodzie przewodnik turystyczny miejski preferowane są przez pracodawców osoby legitymujące się:
- dyplomem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe (pełne) w zawodach szkolnych pokrewnych: technik obsługi turystycznej lub technik turystyki wiejskiej,
- świadectwami potwierdzającymi kwalifikacje wyodrębnione dla zawodu technik obsługi turystycznej (cząstkowe): TG.14 Planowanie i realizacja imprez i usług turystycznych, TG.15 Prowadzenie informacji turystycznej oraz sprzedaż usług turystycznych,
- świadectwami potwierdzającymi kwalifikacje wyodrębnione dla zawodu technik turystyki wiejskiej (cząstkowe): TG.08 Prowadzenie działalności turystycznej na obszarach wiejskich.
Wymienione wyżej kwalifikacje potwierdzane są przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne.
Dodatkowym atutem przy zatrudnieniu w zawodzie przewodnik turystyczny miejski może być:
- posiadanie certyfikatów potwierdzających nabycie kompetencji przydatnych w wykonywaniu powierzonych zadań, np.: kurs oprowadzaniu grup turystycznych,
- posiadanie uprawnień do oprowadzania po obiektach i muzeach znajdujących się w danym mieście (obecnie większość muzeów wymaga licencji do oprowadzania po obiekcie),
- ukończenie studiów wyższych I i/lub II stopnia oferowanych przez uczelnie wyższe na kierunkach związanych z branżą, np. turystyka i rekreacja czy historia, filozofia lub filologia oraz w ramach specjalności na innych kierunkach (historia, geografia, architektura),
- ukończenie studiów podyplomowych o specjalności turystyka i hotelarstwo,
- uzyskanie certyfikatu potwierdzającego kwalifikację „Pilotowanie imprez turystycznych”, zgodnie z zasadami walidacji i certyfikacji kwalifikacji rynkowych wprowadzonych do Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji.
Organizatorzy turystyki organizujący wycieczki dla turystów z zagranicy wymagają od przewodników turystycznych znajomości języka obcego, umożliwiającej swobodny kontakt z uczestnikami lub języka uzgodnionego z kontrahentem zagranicznym. Znajomość języka obcego można udokumentować:
- dyplomem ukończenia studiów filologicznych lub nauczycielskiego kolegium języków obcych,
- świadectwem ukończenia szkoły z obcym językiem wykładowym za granicą,
- dokumentem poświadczającym znajomość języka obcego na poziomie biegłości B2 zgodnie z Europejskim Systemem Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy.
Osoby, które nie legitymują się wymienionymi dokumentami, mogą złożyć egzamin ze znajomości języka obcego przed komisją egzaminacyjną języków obcych, powoływaną przez marszałków województw.
WAŻNE:
Osoby wykonujące zadania przewodnika turystycznego podlegają kontroli marszałka województwa.
Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.
Możliwości rozwoju zawodowego i awansu
W pracy przewodnika turystycznego miejskiego nie ma określonej ścieżki awansu zawodowego. Z uwagi na bardzo szeroki zakres wymaganej wiedzy, niezmiernie ważne jest ciągłe rozwijanie posiadanych umiejętności i uzyskiwanie nowych kompetencji poprzez uczestnictwo w różnych formach edukacji formalnej i pozaformalnej.
Przewodnik turystyczny miejski ma możliwość rozwoju zawodowego poprzez:
- uczestnictwo w branżowych szkoleniach, konferencjach, jak również warsztatach tematycznych dotyczących zagadnień z zakresu: historii, historii sztuki, geografii, architektury, prawa, wiedzy o środowisku,
- udział w szkoleniach dla przewodników muzealnych oraz przewodników w poszczególnych atrakcjach turystycznych,
- podjęcie pracy w zawodach pokrewnych, pod warunkiem uzupełnienia wymaganych kompetencji.
Możliwości potwierdzania kompetencji
Obecnie (2018 r.) w zawodzie przewodnik turystyczny miejski nie ma możliwości potwierdzania kompetencji zawodowych w edukacji formalnej.
Okręgowe Komisje Egzaminacyjne oferują możliwość potwierdzenia kwalifikacji pełnych w pokrewnych zawodach szkolnych (technik obsługi turystycznej i technik turystyki wiejskiej) oraz kwalifikacji cząstkowych:
- dla zawodu technik obsługi turystycznej: TG.14 Planowanie i realizacja imprez i usług turystycznych, TG.15 Prowadzenie informacji turystycznej oraz sprzedaż usług turystycznych,
- dla zawodu technik turystyki wiejskiej: TG.08 Prowadzenie działalności turystycznej na obszarach wiejskich.
Kompetencje zdobywane lub rozwijane w toku edukacji pozaformalnej i uczenia się nieformalnego potwierdzają różnego rodzaju certyfikaty, zaświadczenia uczestnictwa w szkoleniach.
Istnieje możliwość przystąpienia do egzaminu potwierdzającego kwalifikację rynkową „Pilotowanie imprez turystycznych”, zgodnie z zasadami walidacji i certyfikacji kwalifikacji rynkowych wprowadzonych do Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji.
Więcej informacji można uzyskać w Bazie Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl
Osoba zatrudniona w zawodzie przewodnik turystyczny miejski może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:
Nazwa zawodu pokrewnego
zgodnie z Klasyfikacją zawodów i specjalności
|
Kod zawodu
|
Rezydent biura turystycznego
|
422102
|
Technik obsługi turystycznejS
|
422103
|
Pracownik informacji turystycznej
|
422502
|
Pilot wycieczek
|
511301
|
Przewodnik turystyczny górski
|
511302
|
Przewodniki turystyczny terenowy
|
511304
|
Technik turystyki wiejskiejS
|
515203
|