INFOdoradca+ Informacje o zawodach - Powiatowy Urząd Pracy w Olecku

Położna 223101

• Położna specjalista.
• Położna rodzinna.
• Położna środowiskowa.

W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:

• 2222 Midwifery professionals.

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

• Sekcja Q – Opieka zdrowotna i pomoc społeczna.

Notka metodologiczna

Opis informacji o zawodzie opracowano na podstawie:

• analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe), źródeł internetowych oraz wyników badań i analiz prowadzonych w projekcie: SPO RZL (2006–2007) „Opracowanie i upowszechnianie krajowych standardów kwalifikacji zawodowych”,
• analizy opisu zawodu zamieszczonego w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia,
• badań ankietowych prowadzonych w projekcie INFODORADCA+ w maju 2018 roku,
• zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. walidacji i jakości informacji o zawodach.

Autorzy i eksperci opiniujący

Zespół Ekspercki:

• Małgorzata Stefaniak – Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa.
• Barbara Zych – Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów.
• Aleksandra Stachura – Centralny Instytut Ochrony Pracy – PIB, Warszawa.

Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:

• Maria Widerszal-Bazyl – Centralny Instytut Ochrony Pracy – PIB, Warszawa.
• Maria Konarska – Centralny Instytut Ochrony Pracy – PIB, Warszawa.

Recenzenci:

• Jolanta Olszewska – Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk.
• Beata Pięta – Uniwersytet Medyczny w Poznaniu, Poznań.

Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:

• Mariola Łodzińska – Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych, Warszawa.
• Anna Owsicka – Niezależny Samorządny Związek Zawodowy, Solidarność, Gliwice.

Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2018 r.

Zawód położnej jest samodzielnym zawodem medycznym ²⁷, uprawnionym do udzielania świadczeń zdrowotnych kobiecie w każdym okresie jej życia, a w szczególności opieki nad kobietą ciężarną, rodzącą i położnicą ²¹. Zawód ten wymaga posiadania odpowiedniego wykształcenia potwierdzonego ukończeniem szkoły wyższej i uzyskaniem prawa wykonywania zawodu. Położna udziela świadczeń zdrowotnych, a w szczególności świadczeń: pielęgnacyjnych ³¹, zapobiegawczych ³³, diagnostycznych ²⁹, leczniczych ³⁰, rehabilitacyjnych ³². Zajmuje się także promocją zdrowia ²⁵ w zakresie opieki nad kobietą, kobietą ciężarną, rodzącą i położnicą oraz noworodkiem.

Opis pracy

Położna – samodzielny specjalista w zakresie sprawowania opieki nad kobietami ze schorzeniami ginekologicznymi, w czasie ciąży, porodu i połogu, pracuje w publicznych i niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej.

Położna jest kompetentna do pełnienia samodzielnej opieki nad kobietą ciężarną i rodzącą nieobciążoną patologią, a w sytuacji wystąpienia patologii współpracuje z lekarzem położnikiem w prowadzeniu porodu powikłanego. Zajmuje się również noworodkiem.

Zakres i miejsce realizowanych zadań i funkcji zawodowych położnej jest uzależniony od:

• posiadanych kwalifikacji potwierdzonych stosownymi zaświadczeniami,
• miejsca wykonywania pracy,
• formy zatrudnienia (indywidualna ⁹ lub grupowa praktyka położnych ⁸),
• stanowiska pracy.

Za wykonywanie zawodu położna uważa się również: nauczanie zawodu położnej lub pielęgniarki, prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie opieki nad kobietą, noworodkiem i rodziną oraz zatrudnienie w organach administracji państwowej i samorządowej, których zakres działania obejmuje nadzór nad ochroną zdrowia.

Sposoby wykonywania pracy

Sposób wykonywania pracy położnej jest uzależniony od: miejsca udzielania świadczeń zdrowotnych, pełnionych funkcji zawodowych, obowiązujących standardów, organizacji pracy i zakresu obowiązków. Położna rozpoznaje problemy pielęgnacyjno-opiekuńcze, formułuje diagnozę pielęgniarską i planuje opiekę położniczą nad pacjentką z określeniem celu działania, uczestniczy także w procesie opiekuńczo-terapeutycznym. Do zadań położnej należy szereg działań w zakresie opieki nad kobietą (w różnych okresach jej życia) i noworodkiem oraz rodziną.

Położna wykonuje pracę polegającą na:

• opiece w okresie ciąży, porodu i połogu (w okresie okołoporodowym), która polega na: sprawowaniu opieki nad kobietą w ciąży fizjologicznej, monitorowaniu prawidłowego przebiegu ciąży i dobrostanu płodu, przyjęciu porodu naturalnego ²³ (a w razie zaistnienia nagłych sytuacji podejmowaniu działań koniecznych do czasu przybycia lekarza), sprawowaniu opieki nad położnicą i noworodkiem, monitorowaniu okresu poporodowego, rozpoznawaniu nieprawidłowości wymagających skierowania do lekarza (w razie potrzeby kierowanie kobiety ciężarnej na badania konieczne do wcześniejszego wykrycia ciąży wysokiego ryzyka),
• opiece nad niemowlęciem do 6 tygodnia życia,
• wykonywaniu zabiegów pielęgnacyjnych, niektórych badań przesiewowych i diagnostycznych wobec kobiety w różnym okresie życia oraz noworodka,
• edukacji w zakresie promocji zdrowia kobiet i ich rodzin w zakresie m.in. przygotowania do życia w rodzinie i metod planowania rodziny, doradztwa dietetycznego w ciąży,
• samodzielnym udzielaniu określonych świadczeń w sytuacjach nagłych, do czasu przybycia lekarza: zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych,
• realizacji zleceń lekarskich,
• samodzielnym wypisywaniu recept w ramach kontynuacji leczenia (dotyczy położnych po studiach I stopnia, położnych posiadających tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa oraz z ukończonym kursem specjalistycznym w tym zakresie),
• samodzielnym ordynowaniu i wypisywaniu recept na leki zawierające substancje chemiczne i niektóre wyroby medyczne określone wykazem, a także wystawianiu skierowań na niektóre badania diagnostyczne (dotyczy położnych po studiach II stopnia).

Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2, 3.3, 3.4. Kompetencje zawodowe.

Warunki pracy

Praca położnej ma charakter indywidualny i samodzielny w zakresie: organizacji, nadzoru i metod wykonywanej pracy oraz charakteru świadczonych usług. Może ona odbywać się w: szpitalach, przychodniach, środowisku zamieszkania pacjentki i innych zakładach podmiotu leczniczego.

Warunki pracy położnej determinuje praca w zespole z ludźmi o zróżnicowanym poziomie wykształcenia, zakresie obowiązków i odpowiedzialności zawodowej. W czasie wykonywania swojej pracy współpracuje z: innymi położnymi, pielęgniarkami, lekarzami, dietetykami, diagnostami laboratoryjnymi i przedstawicielami innych zawodów.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.

Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy

W zależności od miejsca realizowanych świadczeń zdrowotnych, w swojej pracy położna posługuje się:

sprzętem elektrycznym i elektronicznym, takim jak m.in.:

• aparatura mierząca RKZ ²,
• kardiotokograf ¹³,
• kardiomonitor ¹²,
• pompa infuzyjna ²²,
• pompa insulinowa,
• VE: elektryczne lub próżniowe urządzenie do ssania ³⁴,
• elektrokardiograf ⁶,
• aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi,
• pulsoksymetr ²⁶,
• kapnograf ¹¹,
• bilirubinometr ³,
• glukometr ⁷,
• termometr,
• detektor tętna płodu ⁴,
• aparat AMBU ¹,
• laktator ¹⁸,
• waga medyczna dla niemowląt,
• waga medyczna ze wzrostomierzem,
• komputer,
• drukarka,
• telefon stacjonarny, telefon komórkowy;

narzędziami, takimi jak:

• stetoskop, słuchawka położnicza lub detektor tętna płodu,
• zestaw do porodu (nożyczki do nacięcia krocza, nożyczki do przecięcia pępowiny, kocher ¹⁴, klem),
• zestaw do wykonania opatrunków i podstawowy zestaw narzędzi chirurgicznych,
• sprzęt do dożylnego podawania leków,
• zestaw do iniekcji i przetaczania płynów infuzyjnych,
• zestaw do intubacji,
• maseczka twarzowa do prowadzenia oddechu zastępczego,
• testy do oznaczania poziomu cukru we krwi;

środkami ochrony osobistej, takimi jak:

• fartuchy,
• maseczki,
• rękawice.

Organizacja pracy

Praca położnej w większości zakładów ma charakter zmianowy, ciągły, w systemie do 40 godzin na tydzień w przeciętnym pięciodniowym tygodniu pracy. Godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy są regulowane wewnętrznymi przepisami zakładu pracy. Praca odbywa się w dni powszednie, a także wymaga dyżurów w niedziele i święta. Kadra kierownicza pracuje w systemie jednozmianowym.

Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka

Położna w ramach wykonywania pracy zawodowej jest narażona na:

• niekorzystne działanie środków chemicznych (preparaty do dezynfekcji, środki czyszczące i sterylizujące) zawierających substancje szkodliwe, które mogą uczulać i podrażniać skórę, błony śluzowe oraz powodować choroby układu oddechowego,
• czynniki biologiczne (zwiększone ryzyko zachorowania na choroby zakaźne ze względu na bezpośredni kontakt z pacjentami oraz materiałem zakaźnym),
• czynniki fizyczne (pole elektromagnetyczne, promieniowanie jonizujące, promieniowanie podczerwone, promieniowanie laserowe, UV, hałas, wibracja, mikroklimat gorący/zimny, anestetyki wziewne, chemioterapia),
• alergeny (lateks, antybiotyki, leki cytostatyczne ¹⁹),
• urazy (zakłucia ostrymi narzędziami, igłami, poparzenia skóry w wyniku kontaktu z uszkodzonym sprzętem, porażenie prądem elektrycznym, śliska i nierówna nawierzchnia oraz nieład na stanowisku pracy mogące przyczynić się do upadku),
• dolegliwości ze strony układu mięśniowo-szkieletowego (wysiłek fizyczny, przeciążenie układu ruchu, dźwiganie, konieczność długotrwałej pracy w pozycji stojącej, dolegliwości bólowe nóg),
• przeciążenie narządu wzroku (praca z monitorami ekranowymi, złe oświetlenie, dźwiganie),
• czynniki psychiczne (stres i wystąpienie zespołu „wypalenia zawodowego” ze względu na dużą odpowiedzialność zawodową za zdrowie i życie pacjentów, konieczność podejmowana szybkich decyzji, presję czasu, narażenie na agresję ze strony pacjentek lub ich rodzin, relacje interpersonalne z innymi współpracownikami),
• zmęczenie pracą zmianową, pracą w godzinach nocnych i w święta, zbyt dużą liczbą pacjentów przypadającą na jedną położną.

Wymagania psychofizyczne

Dla pracownika wykonującego zawód położna ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

• wysoka sprawność i wydolność fizyczna,
• sprawność układu oddechowego,
• sprawność zmysłu węchu,
• sprawność układu mięśniowo-szkieletowego,

w kategorii sprawności sensomotorycznych

• koordynacja wzrokowo-słuchowo-ruchowa,
• sprawność ruchowa,
• sprawność węchowa,
• koncentracja i podzielność uwagi,
• zręczność manualna,
• szybki refleks,
• spostrzegawczość;

w kategorii sprawności i zdolności

• podzielność uwagi,
• dobra pamięć,
• zręczność,
• logiczne myślenie,
• organizacja pracy własnej,
• podejmowanie samodzielnych decyzji,
• operatywność,
• współdziałanie i współpraca w zespole,
• łatwość wypowiadania się (w mowie i w piśmie),
• wyobraźnia;
• zdolność do podejmowania szybkich i trudnych decyzji.
• zdolność nawiązywania kontaktu z ludźmi;

w kategorii cech osobowościowych

• radzenie sobie ze stresem,
• empatia,
• komunikatywność,
• kultura osobista,
• kreatywność,
• dokładność,
• rzetelność,
• sumienność,
• pracowitość,
• cierpliwość,
• bezinteresowność,
• otwartość,
• zaangażowanie,
• odpowiedzialność moralna wymagająca wyczucia i taktu wobec pacjenta,
• szacunek dla godności człowieka,
• obiektywizm,
• opiekuńczość,
• życzliwość,
• dbałość o czystość i porządek.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.6. Kompetencje społeczne; 3.7. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

W zawodzie położna jest wymagana: wysoka ogólna sprawność fizyczna, dobra koordynacja wzrokowo-słuchowa, zręczność i dobry wzrok.

Przeciwwskazaniem do wykonywania zawodu położnej są choroby powodujące utratę świadomości (m.in. padaczka, cukrzyca) oraz niesprawność narządów wewnętrznych (zaburzenia dużego stopnia układów: krążenia, nerwowego, równowagi), niesprawność narządu wzroku niedająca się skorygować okularami, nosicielstwo chorób zakaźnych i pasożytniczych, choroby psychiczne, niesprawność narządów ruchu (głównie kończyn górnych) oraz uzależnienie od alkoholu, leków i narkotyków.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Jedynym sposobem zdobycia uprawnień do pracy w zawodzie położna jest ukończenie uczelni wyższej na kierunku położnictwo. Uczelnie prowadzą dwustopniowy tryb kształcenia:

• studia I stopnia trwają 3 lata, po których otrzymuje się tytuł zawodowy licencjata położnictwa (według obowiązujących w Polsce standardów studia te odbywają się w formie stacjonarnej),
• studia II stopnia trwają 2 lata i umożliwiają zdobycie tytułu magistra położnictwa.

Po zakończeniu nauki położna uzyskuje prawo wykonywania zawodu ²⁴ wydawane przez Okręgową Radę Pielęgniarek i Położnych ²⁰ na wniosek zainteresowanego. Ubiegać się o to mogą osoby, które spełniają następujące warunki:

• posiadają obywatelstwo polskie,
• posiadają świadectwo lub dyplom ukończenia polskiej szkoły położnych bądź uzyskane w innym państwie niż państwo członkowskie Unii Europejskiej pod warunkiem, że dyplom lub świadectwo zostały uznane w Rzeczypospolitej Polskiej za równorzędne ze świadectwem ukończenia szkoły położnych lub dyplomem (zgodnie z odrębnymi przepisami) oraz, że spełniają minimalne wymogi kształcenia określone w przepisach prawa Unii Europejskiej,
• posiadają pełną zdolność do czynności prawnych,
• posiadają stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu,
• wykazują nienaganną postawę etyczną.

Po uzyskaniu prawa wykonywania zawodu położna musi być wpisana do rejestru członków Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Osobie posiadającej prawo wykonywania zawodu przysługuje prawo posługiwania się tytułem zawodowym „położna” albo „położny”.

Położna może posiadać:

• dyplom ukończenia studiów II stopnia na kierunku położnictwo, uzyskując tytuł magistra położnictwa,
• dyplom ukończenia studiów podyplomowych mających zastosowanie w ochronie zdrowia,
• stopień naukowy doktora, doktora habilitowanego, tytuł naukowy profesora.

Położnej, która ukończyła szkolenie specjalizacyjne, przysługuje prawo posługiwania się tytułem zawodowym specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa albo w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

Położna, która zdobyła wykształcenie podyplomowe, uzyskuje dodatkowe kwalifikacje zawodowe uprawniające do zajmowania następujących stanowisk:

• starsza położna,
• położna koordynująca,
• zastępca położnej oddziałowej,
• położna oddziałowa,
• przełożona pielęgniarek i położnych,
• dyrektor ds. pielęgniarek i położnych,
• zastępca dyrektora ds. pielęgniarek i położnych,
• naczelna pielęgniarek i położnych,
• nauczyciel akademicki: pracownik naukowo-dydaktyczny i naukowy.

Uzyskanie przez położną tytułu specjalisty w poszczególnych dziedzinach pielęgniarstwa lub w ochronie zdrowia, tytułu magistra na kierunku położnictwo i /lub studia podyplomowe, lub tytuł licencjata położnictwa oraz doświadczenie zawodowe stanowią podstawę do zatrudnienia w podmiotach leczniczych oraz szkolnictwie wyższym. Położna może nauczać zawodu położnej, wykonywać pracę na rzecz doskonalenia zawodowego położnych i prowadzić prace naukowo-badawcze w obszarze opieki nad kobietą, noworodkiem i rodziną.

Ukończenie przez położną kursów specjalistycznych w poszczególnych dziedzinach położnictwa może stanowić podstawę do zatrudnienia na stanowisku edukatora ds. laktacji i diabetologii.

Możliwości potwierdzania kompetencji

Położna ma wiele możliwości potwierdzenia kompetencji w edukacji formalnej poprzez różne formy kształcenia podyplomowego, takie jak: szkolenie specjalizacyjne ²⁸ (zwane specjalizacją), kurs kwalifikacyjny ¹⁶, kurs specjalistyczny ¹⁷, kurs dokształcający ¹⁵.

Przykładowe kursy specjalistyczne dla położnych:

• edukacja i wsparcie kobiety w okresie laktacji,
• leczenie ran,
• monitorowanie dobrostanu płodu w czasie ciąży i podczas porodu,
• onkologia ginekologiczna,
• opieka nad kobietą z cukrzycą w okresie okołoporodowym,
• szczepienia ochronne,
• edukator w cukrzycy,
• komunikowanie interpersonalne w pielęgniarstwie,
• opieka nad osobami z cukrzycą stosującymi terapię ciągłego podskórnego wlewu insuliny (cpwi),
• opieka pielęgniarska nad chorymi dorosłymi w leczeniu systemowym nowotworów,
• ordynowanie leków i wypisywanie recept,
• podstawy języka migowego,
• resuscytacja krążeniowo-oddechowa,
• resuscytacja oddechowo-krążeniowa noworodka,
• terapia bólu ostrego u dorosłych,
• terapia bólu przewlekłego u dorosłych,
• wykonanie i interpretacja zapisu elektrokardiograficznego u dorosłych,
• wywiad i badanie fizykalne.

Specjalizacje – program dla położnych:

• pielęgniarstwo ginekologiczno-położnicze,
• pielęgniarstwo rodzinne,
• pielęgniarstwo neonatologiczne,
• pielęgniarstwo epidemiologiczne.

Kursy kwalifikacyjne dla położnych:

• pielęgniarstwo anestezjologiczne i intensywnej opieki w położnictwie i ginekologii,
• pielęgniarstwo operacyjne,
• pielęgniarstwo rodzinne,
• pielęgniarstwo epidemiologiczne.

Kursy dokształcające:

• prawo medyczne (program dla pielęgniarek i położnych),
• badania cytologiczne szyjki macicy – zasady pobierania i wykonywania wymazu cytologicznego; rola położnej w profilaktyce i wczesnym wykrywaniu raka szyjki macicy,
• stres, mobbing i syndrom wypalenia zawodowego pielęgniarek i położnych,
• psychologiczne aspekty porodu i opieki okołoporodowej (autohipnoza i depresja poporodowa),
• syndrom wypalenia zawodowego pielęgniarek i położnych,
• prowadzenie ciąży przez położną zgodne ze standardem opieki okołoporodowej Ministerstwa Zdrowia i ustawą o zawodach pielęgniarki i położnej,
• aktywne prowadzenie porodu, pozycje wertykalne w porodzie,
• pobieranie rozmazów do badań cytologicznych,
• opieka położnej nad pacjentką po operacji ginekologicznej,
• jak towarzyszyć kobiecie w porodzie - współpraca położnej z doulą ⁵,
• nadzór nad zakażeniami szpitalnymi w oddziale położnictwa – zapobieganie zakażeniom poporodowym,
• psychologiczne aspekty porodu oraz niefarmakologiczne metody łagodzenia bólu,
• elementy fizjoterapii i metod prowadzenia zajęć ruchowych jako uzupełnienie opieki nad kobietą w ciąży i połogu,
• kurs dla instruktorów szkoły rodzenia,
• jak tworzyć oddział położniczy zgodnie ze standardem opieki okołoporodowej w Polsce.

Więcej informacji można uzyskać w Bazie Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Osoba zatrudniona w zawodzie położna może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:

Pracownik w zawodzie położna wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:

• Z1 Udzielanie świadczeń zdrowotnych: kobiecie w każdym okresie jej życia, noworodkowi i rodzinie.
• Z2 Sprawowanie opieki nad kobietą w przebiegu ciąży, porodu i połogu fizjologicznego.
• Z3 Sprawowanie opieki nad noworodkiem.
• Z4 Kierowanie i zarządzanie opieką położniczo-ginekologiczną.
• Z5 Doskonalenie jakości opieki w pracy położnej.

Kompetencja zawodowa Kz1: Udzielanie świadczeń zdrowotnych zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych kobiecie w każdym okresie jej życia obejmuje zadanie zawodowe Z1, do realizacji którego wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz2: Sprawowanie opieki okołoporodowej nad matką i dzieckiem obejmuje zestaw zadań zawodowych Z2, Z3, do realizacji których są wymagane odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz3: Prowadzenie działań rozwojowych w obszarze opieki położniczo- -ginekologicznej obejmuje zestaw zadań zawodowych Z4, Z5, do realizacji których są wymagane odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Pracownik w zawodzie położna powinien mieć kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

• Ponoszenia odpowiedzialności z zdrowie i bezpieczeństwo pacjenta powierzonego opiece.
• Wykonywania w sposób rzetelny zadań zawodowych wynikających ze specyfiki pracy, posiadanych kompetencji i kwalifikacji.
• Przestrzegania tajemnicy zawodowej i praw pacjenta powierzonego opiece.
• Przestrzegania etyki zawodowej i norm społecznych orz dbania o wizerunek własnego zawodu.
• Aktualizowania wiedzy zawodowej i kształtowania umiejętności w dążeniu do profesjonalizmu świadczonych usług pielęgniarskich.
• Organizowania pracy własnej w oparciu o obowiązujące przepisy prawa, zabezpieczając potrzeby pacjentów, pracowników i organizacji.
• Opracowywania i wdrażania programów edukacji zdrowotnej wobec kobiety i jej rodziny.
• Podejmowania współpracy z innymi specjalistami na rzecz dobra pacjenta.

Pracownik powinien mieć zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu położna.

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu położna

Uwaga:

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie położna nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisów kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:

• Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
• Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Położna może zdobyć zatrudnienie w:

• podmiotach lecznictwa zamkniętego (przychodnia przyszpitalna, oddziały: Położniczo-Ginekologiczna Izba Przyjęć, Oddział Patologii Ciąży, Blok Porodowy, Oddział Położniczo-Noworodkowy, Oddział Neonatologii z pododdziałami Patologii Noworodka, Wcześniaków i Intensywnej Terapii, Oddział Ginekologii z pododdziałami Ginekologii Operacyjnej, Ginekologii Onkologicznej, Uroginekologii),
• podstawowej opiece zdrowotnej (poradnia ginekologiczna, poradnia ginekologiczno-położnicza, poradnia laktacyjna, poradnia patologii ciąży, poradnia profilaktyki chorób, poradnia leczenia niepłodności, poradnia endokrynologiczna),
• ambulatoryjnej opiece specjalistycznej,
• podmiocie leczniczym na stanowiskach administracyjnych, na których wykonuje się czynności związane z przygotowywaniem, organizowaniem lub nadzorem nad udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej,
• podmiotach zobowiązanych do finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych w rozumieniu przepisów Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub urzędach te podmioty obsługujących, w ramach którego wykonuje się czynności związane z przygotowywaniem, organizowaniem lub nadzorem nad udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej,
• organach administracji publicznej, których zakres działania obejmuje nadzór nad ochroną zdrowia,
• domach pomocy społecznej określonych w przepisach o pomocy społecznej, z uwzględnieniem uprawnień zawodowych położnej określonych w ustawie,
• żłobku lub klubie dziecięcym, o których mowa w Ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3,
• organach samorządu pielęgniarek i położnych lub wykonywanie pracy na rzecz samorządu;
• Bankach Mleka Kobiecego,
• uczelniach wyższych i instytucjach naukowo-badawczych,
• organach kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych,
• organach samorządu pielęgniarek i położnych,
• warunkach domowych.

Położna może wykonywać zawód w ramach działalności leczniczej jako:

• indywidualną praktykę,
• indywidualną specjalistyczną praktykę ¹⁰,
• indywidualną praktykę lub indywidualną specjalistyczną praktykę wyłącznie w miejscu wezwania,
• indywidualną praktykę położnej wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład,
• grupową praktykę położnej w formie spółki cywilnej, jawnej albo partnerskiej,
• indywidualną specjalistyczną praktykę położnej wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład.

W ramach własnej praktyki położniczej położna może udzielać świadczeń zdrowotnych w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Może również udzielać świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych oraz zawierać umowy na realizację profilaktycznych programów zdrowotnych, udzielać świadczeń w opiece paliatywnej i hospicyjnej, a także rehabilitacji leczniczej.

Kształcenie

Obecnie (2018 r.) kształcenie w zawodzie położna jest realizowane w systemie szkolnictwa wyższego na kierunku położnictwo.

Zawód położnej podlega przepisom Unii Europejskiej. Zgodnie z dyrektywą Parlamentu i Rady Europy kształcenie przeddyplomowe położnych odbywa się na poziomie, opisanym poniżej.

Studia I stopnia (licencjat położnictwa):

• trwają co najmniej 3 lata,
• obejmują 4600 godzin kształcenia (teoretycznego i klinicznego) w formie stacjonarnej,
• kończą się egzaminem z części teoretycznej i praktycznej,
• dają możliwość kontynuowania studiów II stopnia.

Studia II stopnia (magister położnictwa):

• trwają nie krócej niż 2 lata,
• obejmują minimum 1300 godzin kształcenia teoretycznego i klinicznego, przy czym praktyczne obejmuje co najmniej 160 godzin.

Uprawnienia do prowadzenia kształcenia na kierunku położnictwo w ramach studiów I stopnia i II stopnia posiadają uczelnie, które uzyskały akredytację dla kierunku położnictwo Krajowej Rady Akredytacyjnej Szkół Pielęgniarek i Położnych.

Kształcenie podyplomowe położnych obejmuje: specjalizacje, kursy kwalifikacyjne, kursy specjalistyczne i kursy dokształcające, a wymaganiem wstępnym jest posiadanie wykształcenia położniczego. Realizowane jest przez organizatorów kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych i odbywa się na terenie całego kraju, w każdej Okręgowej Izbie Pielęgniarek i Położnych. Kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych może realizować organizator posiadający uprawnienia do prowadzenia kształcenia podyplomowego (zarejestrowany w ewidencji organizatorów kształcenia, prowadzonej przez Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych).

Organizatorem kształcenia podyplomowego położnych mogą być:

• uczelnie, szkoły prowadzące działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych, pomioty lecznicze,
• inne podmioty, po uzyskaniu wpisu do właściwego rejestru podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe, będącego rejestrem działalności regulowanej.

Szkolenie

Położne mogą uczestniczyć w: bezpłatnych i płatnych szkoleniach, krajowych i zagranicznych konferencjach naukowo-szkoleniowych, sympozjach, zjazdach oraz kongresach naukowych. Położna może ubiegać się o dofinansowanie lub refundację kosztów uczestnictwa w konferencjach zgodnie z regulaminem właściwej dla miejsca pracy Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych. Położne w ramach pracy zawodowej mogą poszerzać wiedzę zawodową poprzez uczestniczenie w szkoleniach organizowanych przez pracodawców w formie szkoleń wewnętrznych.

Według dostępnych danych (2018 r.) miesięczne wynagrodzenie całkowite w zawodzie położna wynosi 2970 zł brutto (mediana). Wynagrodzenia połowy położnych mieszczą się w przedziale od 2420 zł do 3510 zł. Na wynagrodzenia powyżej 3510 zł brutto może liczyć grupa 25% najlepiej opłacanych położnych.

Poziom wynagrodzenia jest zależny od:

• miejsca pracy,
• stażu pracy,
• kwalifikacji zawodowych,
• kondycji finansowej placówek,
• dostępnych środków finansowych,
• sytuacji na rynku lokalnym.

W zawodzie położnej możliwe jest zatrudnienie osób niepełnosprawnych.

Warunkiem niezbędnym jest określenie indywidualnych barier, dostosowanie technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy do potrzeb zatrudnienia osób:

• z dysfunkcją narządu wzroku (04-0), jeżeli posiadana wada jest korygowana szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi zapewniającymi ostrość widzenia,
• z dysfunkcją narządu słuchu (03-L) i narządu ruchu (05-R) w stopniu lekkim, dającym się kompensować za pomocą wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne. Zatrudnienie możliwe jest wyłącznie na stanowiskach administracyjnych, o ile pracodawca nie wykluczy zatrudnienia osoby z tego rodzaju dysfunkcją i przystosuje stanowisko pracy do jej niepełnosprawności.